Dalam buku Politik dan Perjuangan Masyarakat Islam di Selatan Thailand, 1902-2002, politik Thailand dilihat dari pelbagai sudut: institusi perundangan, parti politik, pilihanraya dan kabinet kerajaan. Selain politik, buku ini juga melihat pelbagai aspek kehidupan Melayu Patani daripada kependudukan hingga petempatan, pentadbiran dan pendidikan, ekonomi dan agama.
Politik masyarakat Melayu di Selatan Thailand bermula sejak zaman Tambralinga dan Langkasuka. Dengan kedatangan Islam, terdiri kerajaan Singora dan kerajaan Patani sehinggalah apabila pemerintahan bertukar tangan kepada Siam tahun 1902. Sudah seabad lamanya orang Melayu Patani berada di bawah pemerintahan Bangkok. Raja Siam bukan sahaja meluaskan kekuasaannya, malah telah memperkuatkan kuasa dan pengaruhnya di negeri Melayu Islam tersebut. Rampasan kuasa pada 1932, telah menamatkan pemerintahan monarki mutlak dan bermulalah era monarki berperlembagaan.
Kuasa raja dihadkan. Pentadbiran di Thailand sejak itu melihat pemerintahan Khana Ratsadon (1932-1948), Phibunsongkhram (1948-1957), Sarit Thanarat dan Thanom Kittikachorn (1957-1973). Kerajaan demokrasi Thailand beberapa kali diambil alih oleh junta tentera. Kini, pemimpin pemimpin Melayu Patani bergerak dalam pelbagai parti politik dalam kancah politik Thailand. Demokrasi di Thailand memberikan ruang bergerak yang selesa kepada mereka sehingga berjaya menjawat pelbagai kedudukan tinggi dalam heirarki politik Thailand.
Selatan Thailand pada masa sekarang mengandungi 14 wilayah. Kedudukannya boleh dibahagi kepada dua bahagian iaitu bahagian atas dan bahagian bawah. Selatan bahagian atas terdiri daripada wilayah Chumphon, Surat Thani, Ranong, Nakhon Si Thammarat, Phang Nga, Phuket, Krabi, Trang, dan Phatthalung. manakala Selatan bahagian bawah terdiri daripada wilayah Songkhla, Satun, Pattani, Yala, dan Narathiwat. Wilayah Selatan bahagian bawah juga dikenali dengan panggilan Southern Border Provinces (จังหวัดชายแดนภาคใต้).
Sejak kerajaan Thailand menakluki dan menguasai kawasan Selatan, masyarakat Islam di Selatan bahagian bawah seringkali menunjukkan reaksi melalui penentangan terhadap politik kerajaan Thailand. Atas sikap dan reaksi tersebut, kerajaan Thailand pada zaman kerajaan monarki mutlak telah menjalankan dasar dan tindakan politik secara khusus terhadap kawasan itu. Strategi pentingnya adalah untuk mengawal dan mengekalkan wilayah tersebut sebagai bumi taklukannya.
Perubahan struktur politik bermula tahun 1932 menyaksikan kerajaan telah mengambil langkah agresif dalam politik membina negara bangsa. Seluruh penduduk dipaksa menjadi bangsa yang satu, iaitu bangsa Thai. Bangsa lain tidak diperakui lagi sebagai kerakyatan Thailand. Selain itu suatu konsep telah dicipta dan ditekankan supaya tidak ada tuntutan pemisahan negeri. Konsep “bumi kerajaan Thai tidak boleh dibahagi dan dipisahkan” ditunjukkan sebagai dasar utama dan dijadikan artikel pertama dan Perlembagaan Thailand. Berikutan situasi ini, masyarakat Islam di Selatan Thailand seringkali menjadi sasaran subjek politik kerajaan berperlembagaan.
Anonymous (store manager) –