Seni Lukis di Malaysia sejak Tahun 1990-an: Situasi Pascamoden

Seni Lukis di Malaysia sejak Tahun 1990-an: Situasi Pascamoden menghuraikan makna seni moden dan pascamoden di Malaysia dalam konteks pemahaman keadaan sosial dan politik yang membentuk kelas pertengahan dan golongan seniman di Malaysia. Seni pascamoden dalam konteks ini merujuk bentuk seni yang menggambarkan identiti kaum atau agama secara sedar, seni yang menjelmakan atau menggambarkan struktur kelas masyarakat dan seni yang mula kehilangan jiwa setempat. Selain itu, seni pascamoden lebih memaparkan ciri-ciri kosmopolitan disebabkan penghasilan seni yang merentas sempadan. Melalui bidang sejarah seni, sejarah kebudayaan, sosiologi dan khususnya Pengajian Malaysia, buku ini membincangkan pelbagai rupa bentuk pascapemodenan dalam seni Malaysia.

Berbekalkan itu, buku ini mendedahkan perubahan rupa bentuk moden kepada rupa bentuk pascamoden dalam konteks situasi pascamoden atau keadaan pascamoden Malaysia. Asas pandangan saya ialah kecenderungan seni pascamoden di Malaysia umumnya berlaku sebagai suatu kesan tidak langsung daripada perubahan budaya dan sosial serta pemodenan pesat yang dialami oleh masyarakat Melayu akibat daripada langkah-langkah pemodenan yang dicetus oleh Dasar Ekonomi Baru (DEB). Sebagai anggota kelas pertengahan baharu ini, para seniman terpaksa berhadapan dengan pelbagai keadaan yang dibawa oleh “keadaan pascamoden” tersebut dan situasi sebegini sudah Wujud dalam perkembangan seni Malaysia sejak tahun 1990-an.

Buku ini turut meneliti bagaimana kerja-kerja para seniman Malaysia telah berubah daripada kecenderungan gagasan Melayu/Islam kepada pandangan yang lebih pascamoden dan menggunakan pelbagai strategi berseni pascamoden. Ia juga meneroka pelbagai kemungkinan alasan yang telah menyebabkan perubahan-perubahan tersebut setelah dua abad berlalunya perlaksanaan Dasar Kebudayaan Kebangsaan. Penggunaan istilah pascamoden ini turut membantu menimbulkan suatu konsep penjadualan dalam seni budaya Malaysia serta membantu memahami struktur pandangan yang berkaitan dengan kelas pertengahan baharu Malaysia seperti yang digambarkan oleh kerja-kerja yang dibincangkan.

Hujah-hujah penulis berupaya membuktikan bahawa kerja-kerja berseni sejak tahun 1990-an terutamanya yang disahkan sebagai “pascamoden” bukanlah hanya suatu tiruan pelbagai pendekatan berseni daripada Eropah-Amerika tetapi perlu diteliti di dalam atau di luar konteks kejuruteraan yang telah menjadi agenda kebangsaan sejak tahun 1970-an. Hal ini dikatakan demikian kerana aspek-aspek perbandingan yang merangka latar belakang para pelukis ini adalah pengelakan mereka daripada beberapa kepentingan kebangsaan yang dahulunya telah menjadi kerja-kerja kebanyakan para pelukis negara. Perlu dikatakan bahawa buku ini tidak semestinya menjadi suatu pengkritikan pascamoden mengenai keadaan seni lukis Malaysia atau digunakan ketika membincangkan keadaan politik dan sosial di dalam negara berasaskan pada pelbagai kritikan yang terdapat di dalamnya. Adanya pun begitu, buku ini lebih mengkaji wacana seni lukis Malaysia.